Optymalizacja wielokryterialna w procesach decyzyjnych i jej wykorzystanie w zarządzaniu środowiskiem w zrównoważonych miastach

Abstract

Optymalizacja wielokryterialna jest narzędziem wspomagającym procesy decyzyjne w wielu dziedzinach i obszarach. Od wielu lat są one wykorzystywane do wspierania decydentów w zakresie podejmowania decyzji związanych z zarządzaniem środowiskiem, będących decyzjami, w których pod uwagę muszą być brane sprzeczne kryteria, a wśród interesariuszy są grupy o diametralnie innych potrzebach i interesach. Idea zrównoważonego rozwoju, która zakłada równe traktowanie kwestii społecznych, gospodarczych i środowiskowych, przyczyniła się do wzrostu znaczenia środowiska naturalnego na świecie. Z czasem stała się elementem nowoczesnej koncepcji inteligentnych miast tzw. smart city, które ewoluowały w tzw. zrównoważone miasta (sustainable smart city). Mnogość aspektów i problemów, z jakimi spotykały się władze miast, spowodowała ich zainteresowanie narzędziami wspierającymi podejmowanie decyzji. Na przestrzeni ostatnich 10 lat modele analizy i optymalizacji wielokryterialnej zostały mocno rozwinięte i wykorzystywane również na potrzeby zarządzania środowiskiem w inteligentnych miastach. W Indiach podjęto próbę opracowania systemu wspomagania podejmowania decyzji dla zrównoważonych miast (EDSS-SSCI) w latach 2015–2020. Biorąc pod uwagę podejście do rozwiązywania problemów w zakresie zarządzania środowiskiem, zbliżonych dla większości miast na świecie, można podjąć próbę stworzenia założeń dla sustainable smart cities dla polskich miast.Multi-criteria optimization is a tool to support decision-making processes in many areas and areas. For many years they have been used to support decision makers in environmental management decisions, which are decisions where conflicting criteria have to be taken into account, and there are groups of stakeholders with diametrically different needs and interests. The idea of sustainable development, which assumes equal treatment of social, economic and environmental issues, has contributed to the importance of the global environment. Over time, it became an element of the modern concept of smart cities, which evolved into so-called sustainable smart cities. The multitude of aspects and problems encountered by city authorities resulted in their interest in tools supporting decision making. Over the last 10 years models of multi-criteria analysis and optimization have been strongly developed and used also for environmental management in smart cities. In India, an attempt has been made to develop a environmental decision support system for sustainable cities (EDSS-SSCI) between 2015-2020. Given the approach to solving environmental management problems, similar for most cities in the world, it is possible to try to create assumptions for sustainable smart cities for Polish cities.