Współczesne koncepcje zarządzania produkcją, jakością i logistyką

Abstract

Złożoność współczesnych systemów wytwarzania przy jednoczesnym dążeniu do zapewnienia elastyczności i wariantowości procesów wymusza na przedsiębiorstwach stosowanie coraz nowszych koncepcji zarządzania wspierających kreatywność oraz wprowadzanie usprawnień organizatorskich. Dotyczy to w szczególności takich obszarów funkcjonowania przedsiębiorstw, jak: produkcja, sfera zapewnienia jakości oraz logistyka wewnętrzna i zewnętrzna. Decydują one w znacznym stopniu o konkurencyjności oraz skuteczności funkcjonowania współczesnych organizacji, przede wszystkim produkcyjnych i usługowych. Kadra kierownicza koordynująca działania w sferze produkcji, jakości i logistyki staje więc zarówno wobec istotnych dylematów strategicznych dotyczących wyboru określonych koncepcji zarządzania, jak również problemów taktycznych i operacyjnych związanych z ich implementacją do praktyki gospodarczej. W swoich decyzjach muszą uwzględniać oni zarówno korzyści i kierunki zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstw, wynikające z wdrożenia tych metod, jak również koszty i zagrożenia związane z ich wykorzystaniem w organizacjach gospodarczych. Należy przy tym pamiętać, iż współczesne koncepcje zarządzania modyfikują w istotny sposób nie tylko systemy wywarzania, zapewnienia jakości i sprawności logistycznej, ale wpływają także na sferę społeczną, czy informacyjną kształtując kapitał intelektualny, wartość firmy oraz wewnętrzne i zewnętrzne relacje przedsiębiorstwa. Użyteczność ich wykorzystania powinna być analizowana ponadto z punktu widzenia zarządzania zmianami organizacyjnymi, zarządzania projektami oraz z uwzględnieniem technologii wpływających m.in. na wybór modelu biznesu, celów i kierunków rozwoju strategicznego, a także na kształt i parametry struktur organizacyjnych. Tej właśnie problematyce poświęcono niniejszą monografię. Podstawowym celem opracowania jest prezentacja wybranych współczesnych koncepcji zarządzania w sferze produkcji, jakości i logistyki wraz z analizą i oceną szans oraz zagrożeń wynikających z ich wdrażania do praktyki gospodarczej. Monografia została podzielona na trzy części, w ramach których przedstawiono w sumie 20 tekstów. Pierwszą część opracowania poświęcono współczesnym koncepcjom zarządzania w sferze produkcji i logistyki. Zwrócono tu uwagę na konieczność zapewnienia integracji i koordynacji wdrażanych w przedsiębiorstwach współczesnych metod zarządzania, a także poddano rozważaniom miejsce człowieka w zmieniających się systemach produkcyjnych. W kolejnych opracowaniach przedstawiono założenia modelu dojrzałości organizacji w obszarze zarządzania produkcją, koncepcję diagnozy zorganizowania systemów wytwarzania opartych o struktury wirtualnych drzew wytwórczych (WOW), a także bariery wdrażania koncepcji lean management w przedsiębiorstwach produkcyjnych w Polsce. W ostatnim opracowaniu zaprezentowano rolę logistyki w zarządzaniu współczesnymi przedsiębiorstwami. W drugiej części monografii przedstawiono rolę systemów zarządzania jakością we współczesnych przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych. Rozważania rozpoczęto od prezentacji podstawowych założeń, kierunków rozwoju oraz perspektyw wdrażania systemów zarządzaniem jakością w organizacjach gospodarczych. Zwrócono także uwagę na rolę jakości w działaniach innowacyjnych przedsiębiorstw. Następnie przedstawiono przykłady implementacji i funkcjonowania zintegrowanych systemów zarządzania jakością w gospodarstwach rolnych oraz w wybranych przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych. W trzeciej części publikacji zwrócono natomiast uwagę na znaczenie nowych technologii w zarządzaniu współczesnymi przedsiębiorstwami. W pierwszych opracowaniach poddano analizie problemy obsługi zaawansowanych technologii w przedsiębiorstwie usługowym, a także zwrócono uwagę na potrzebę badania efektywności ekonomicznej oraz użyteczności systemów informatycznych. Kolejne rozdziały poświęcono zagadnieniom wykorzystania metod obiektowych w projektowaniu procesów zachodzących w przedsiębiorstwach oraz doskonaleniu procesów zarządzania projektami. W tej części zwrócono ponadto uwagę na konieczność zarządzania środowiskiem w wymiarze międzynarodowym wraz z odniesieniem tych rozważań do modelu zarządzania środowiskiem w regionie śląskim, a także na konsekwencje dostosowania przepisów bezpieczeństwa pracy do wymogów i standardów polskich i europejskich. Autorzy wyrażają nadzieję, iż przedstawione rozważania i modele teoretyczne, a także liczne przykłady praktycznych zastosowań pozwolą na skuteczne wdrażanie współczesnych koncepcji zarządzania produkcją, jakością i logistyką do organizacji gospodarczych, przede wszystkim o produkcyjnym i usługowym profilu działalności. Książka przeznaczona może być zatem dla właścicieli i kadry kierowniczej przedsiębiorstw, firm konsultingowych, czy jednostek wdrażających i certyfikujących systemy zarządzania jakością. Sprawdzi się również jako podręcznik akademicki dla studentów kierunków Zarządzanie oraz Zarządzanie i Inżynieria Produkcji. Przedstawione treści i wyniki badań mogą stać się inspiracją do dalszych prac naukowców zajmujących się problematyką zarządzania produkcją, jakością oraz logistyką we współczesnych przedsiębiorstwach.The complexity of modern manufacturing systems combined with the aim to ensure flexibility and variability of processes forces the enterprises to constantly implement newer management concepts supporting creativity and to introduce organisational improvements. The above becomes essential especially in such areas of business activity as: production, quality assurance and interna! as well as external logistics. To a great extent these areas decide upon the level of competitiveness and effectiveness of operation of modern organisations, especially those in the production and service industry. Management staff coordinating activities in the areas of production, quality and logistics is faced with both crucial strategie dilemmas related to the selection of appropriate management concepts, as well as the tactical and operational problems related to their implementation into economic practice. The decisions need to take into account benefits and the directions of change in the operation of a business that result from implementation of new methods, as well as costs and risks related to their use in business organisations. One should remember at the same time that modern management concepts modify in a significant way not only the production systems, quality assurance and logistic efficiency, but also influence the social or informational sphere, shaping the intellectual capital, value of the company and the interna! and external relationships of a business. Moreover the usefulness of their implementation should be analysed from the point of view of organisational change management, project management and it should include the issues of technology influencing e.g. selection of a business model, aims and directions of strategie development as well as the shape and parameters of organisational structures. These are the issues this monograph is dedicated to. The main aim of the monograph is to present selected modern concepts of managements in the areas of production, quality and logistics, including the analysis and assessment of opportunities and risks stemming from their implementation into business practice. The work has been divided into three parts, consisting overall of twenty papers. The first part of the monograph is devoted to modern concepts of management in the area of production and logistics. The attention is brought to the necessity of ensuring integration and coordination of modern management methods implemented in bQsinesses and the role of human beings in the changing production systems is discussed. Further articles outline the assumptions of the model of organisational maturity in the area of production management, the concept of diagnosis of organised manufacturing systems based on the structure of virtual manufacturing trees, as well as the barriers to implementation of lean management concepts in manufacturing companies in Poland. The last article presents the role of logistics in managing modem enterpńses. Second part of the monograph shows the role of quality management systems in modem production and service industry enterpńses. These considerations begin with the presentation of basie assumptions, directions of development and perspectives on implementation of quality management systems in business organisations. The focus is also on the role of quality in innovative activities of a business. Furthermore examples of implementation and functioning of integrated quality management systems in farms and selected production and service industry enterpńses have been presented. In the third part of the publication the focus is on the significance of new technologies in managing modem organisations. First articles analyse the issues of handling advanced technologies in a service industry business, as well as indicate the need to research economic effectiveness and usefulness of IT systems. Further chapters have been dedicated to the issues of use of objectoriented methods in designing business processes and to improvement of project management processes. This part also focuses on the necessity to manage the environment in the intemational context including application of these considerations to the model of managing the environment in the Silesia region, as well as on the consequences of adjusting health and safety regulations to Polish and European requirements. The Authors express hope that presented considerations and theoretical models, as well as numerous examples of practical application allow effective implementation of modem concepts of production, quality and logistics management in business organisations, especially those in production and service industry. Hence the book can be intended for owners and management staff in businesses, consulting companies or entities responsible for implementation and certification of quality management systems. It will also be valuable as an academic handbook for students attending the Management and Management and Production Engineering. Presented content and research results may become an inspiration for further research for academics focusing on issues of production quality and logistics management in modem enterprises.