Zastosowanie radiacyjnej dezynfekcji przy konserwacji rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem

Abstract

Drewniana rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego w Łodzi została poddana konserwacji z wykorzystaniem procesu radiacyjnej dezynfekcji. W oparciu o dane literaturowe i wykonaną wstępną analizę mikrobiologiczną zastosowano dawkę promieniowania równą 2 kGy. Rzeźbę napromieniowano w komorze radiacyjnej Instytutu Techniki Radiacyjnej PŁ w pozycji poziomej obracając ją po czasie równym 10 godzin czyli w połowie ekspozycji. Wykonane analizy mikrobiologiczne po napromieniowaniu wykazały całkowite zniszczenie grzybów oraz redukcję liczby żywych komórek bakterii i promieniowców w granicach od 120 do 24 razy co daje gwarancję całkowitej likwidacji szkodników drewna wewnątrz rzeźby. W trakcie prac konserwatorskich usunięto kolejne warstwy przemalowań oraz dokonano likwidacji ubytków drewna. Podjęto decyzję zdjęcia okrywającego biodra Dzieciątka perizonium oraz deski zakrywające odwrocie rzeźby. Zgodnie z,sugestiami komisji konserwatorskiej nie dokonano pełnej rekonstrukcji i nie wykonano nowej warstwy wierzchniej pozostawiając zachowane fragmenty starej polichromii. Rzeźbę zaopatrzono w nowy podest pozwalający na jej ekspozycje w pozycji pionowej.The wooden sculpture of the Virgin Mary with the Infant Jesus from the collection of Łódź Archdiocesan Museum was subject to conservation treatments with the use of radiational disinfection process. On the basis of data from professional literature and a preliminary microbiological analysis, the radiation dose of 2 kGy was used. The sculpture was irradiated in a radiation chamber of the Institute of Radiation Technology, Technical University of Łódź, in a horizontal position with its turning after 10 hours, i.e. after the half of time of exposure. The conducted microbiological analyses after irradiation showed the total destruction of fungi and reduction of living cells of bacteria and actinomycetes by 120 to 24 times, which ensures total elimination of wood worms inside this sculpture. During conservation treatments, retouched layers were removed and losses in wood were eliminated. It was decided to remove the perizonium covering the Infant' s hip and the slat covering the backside of the board.