Potencjał tkwiący w saponinach
Abstract
Ze względu na swoje silne właściwości pieniące, dawniej saponiny były
używane jako naturalne detergenty pochodzenia roślinnego. Najczęściej
wykorzystywana była mydlnica lekarska (Saponariaofficinalis), która swą
nazwę – podobnie jak saponiny – zawdzięcza łacińskiemu słowu sãpõ,
oznaczającemu mydło. Lekka kwasowość powoduje, że omawiane związki
wydają się być dla ludzkiego ciała (które również ma kwasowy odczyn)
korzystniejszymi substancjami myjącymi niż codziennie stosowane – zasadowe
– mydła. Jednak w dzisiejszych czasach największe znaczenie mają
saponiny, które mogą być stosowane jako związki wyjściowe do produkcji
kortykosteroidów oraz hormonów płciowych. Niektóre badania sugerują
możliwość ich zastosowania w walce z chorobami nowotworowymi.
Stosowanie saponin może nieść ze sobą również pewne zagrożenia dla ludzi.
Przejawiają one właściwości hemolityczne oraz mają zdolność łączenia się
z cholesterolem zawartym w błonach komórkowych (co prowadzi do
najczęściej nieodwracalnego zniszczenia błony). W niniejszej pracy zostaną
omówione budowa i właściwości chemiczne saponin, ich występowanie
w przyrodzie oraz korzyści i potencjalne zagrożenia płynące z ich
zastosowania.