Aktualne problemy zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami : praca zbiorowa

Abstract

Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw zdeterminowany jest różnorodnymi czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Aktualne warunki ich funkcjonowania związane są przede wszystkim z konsekwencjami postępujących procesów integracji europejskiej oraz globalizacji. Uwagę zwraca ponadto konieczność stałego monitorowania barier i stymulatorów rozwoju firm sektora MŚP wpływających na ich procesy rozwojowe oraz kształtowanie konkurencyjności. Istotne wyzwanie stanowi również postulat wzrostu profesjonalizacji zarządzania w małych i średnich przedsiębiorstwach, w tym zakresu wykorzystania współczesnych koncepcji i metod zarządzania w firmach sektora MŚP. W złożonym i dynamicznym otoczeniu przedsiębiorcy stają zatem przed coraz nowszymi wyzwaniami i problemami wpływającymi na potrzebę koncentracji zasobów na określonych działaniach i kierunkach rozwoju gospodarczego. Tej właśnie tematyce poświęcono niniejszą monografię. Jej podstawowym celem jest przedstawienie aktualnych problemów zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami wraz ze wskazaniem wybranych przykładów rozwiązań biznesowych w praktyce funkcjonowania firm sektora MŚP. Praca została podzielona na cztery części, w ramach których przedstawiono w sumie 24 opracowama. W części pierwszej zwrócono uwagę na wpływ integracji europejskiej i procesów globalizacji na funkcjonowanie oraz rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Przedstawiono tu różnorodne możliwości wykorzystania europejskich instrumentów wspierania firm sektora MŚP oraz korzyści ze współpracy małych i średnich przedsiębiorstw z instytucjami otoczenia biznesu. Poddano analizie wpływ przystąpienia Polski do strefy euro na sektor MŚP. Zwrócono także uwagę na potrzebę zarządzania przez jakość oraz kształtowania innowacyjności i przedsiębiorczości w kulturze organizacyjnej małych i średnich przedsiębiorstw w warunkach postępujących procesów globalizacji i internacjonalizacji działalności gospodarczej. Drugą część pracy poświęcono barierom oraz stymulatorom rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw W rozważaniach przedstawiono aktualne bariery w różnych fazach cyklu życia podmiotów gospodarczych, począwszy od etapu koncepcji i podejmowania działalności gospodarczej, poprzez fazy rozwojowe firmy. Zwrócono także uwagę na specyficzne problemy rozwoju małych i średnich firm na obszarach wiejskich oraz wpływ klimatu administracyjnego na podejmowanie działalności turystycznej w sektorze MŚP. W tej części pracy poddano także analizie pozytywne i negatywne aspekty stosowania wybranych działań promocyjnych w przedsiębiorstwach produkcyjnych oraz przedstawiono podstawowe zasady kształtowania konkurencyjności firm informatycznych. W trzeciej części przedstawiono wybrane metody zarządzania, które mogą zostać zaimplementowane w firmach sektora MŚP. Zwrócono tu uwagę na znaczenie kapitału ludzkiego we współczesnych przedsiębiorstwach, a także możliwości wykorzystania koncepcji zarządzania strategicznego do planowania wzrostu firmy. Miejsce poświęcono również problematyce zarządzania firmą zorientowaną na wartości oraz zagadnieniom zarządzania projektami. Zaprezentowano ponadto znaczenie proekologicznych technologii w innowacyjnych produktowa przedsiębiorstwach oraz podstawowe zasady dyskonta w rachunkowości podmiotów gospodarczych. W czwartej części przedstawiono wybrane przykłady rozwiązań biznesowych w praktyce gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw. Zaprezentowano i omówiono wyniki badań nad organizacyjnymi uwarunkowaniami autonomii pracowniczej oraz dotyczące świadomości ekologicznej organizacji. Kolejne rozdziały obejmują rozważania dotyczące wybranych aspektów konkurencyjności przedsiębiorstw branży mleczarskiej oraz studia przypadku dwóch firm: z branży meblarskiej oraz z sektora budowlanego. Ostatnie opracowanie poświęcono społecznej odpowiedzialności biznesu, której koncepcja może być również użyteczna dla firm sektora MŚP. Przedstawione w monografii rozważania teoretyczne, wyniki badań empirycznych oraz przykłady praktycznych zastosowań koncepcji biznesowych mogą stać się użyteczne dla właścicieli i kadry kierowniczej małych i średnich przedsiębiorstw, firm konsultingowych oraz instytucji otoczenia biznesu wspierających rozwój tej kategorii podmiotów gospodarczych. Menedżerom dużych organizacji pozwalają one ponadto lepiej zrozumieć specyficzne problemy funkcjonowania firm sektora MŚP, co może stać się przydatne w trakcie współpracy większych podmiotów z mniejszymi przedsiębiorstwami. Autorzy wyrażają również nadzieję, że książka stanie się interesującą lekturą dla studentów specjalności menedżerskich związanych z zarządzaniem małym i średnim biznesem oraz dla młodych naukowców poszukujących inspiracji badawczych i twórczych.

The development of small and medium-sized enterprises is determined by a variety of factors, both external and internal. Current conditions in which SMEs function are mainly linked to the consequences of progressing European integration processes and those of globalisation. One must also focus on the necessity for constant monitoring of barriers and stimulants to the development of SME sector, influencing SMEs' development processes as well as shaping their competitiveness. A vital challenge can also be seen in the form of the postulate of increased professionalisation of management in small and mediumsized enterprises, including the scope of application of modern concepts and methods of management in companies within this sector. A coinplex and dynamie environment forces the entrepreneurs to face yet new challenges and problems influencing the need to focus resources on particular activities and directions of economic development. This monograph is dedicated to the above mentioned subject. The main aim is to present current problems of management of small and medium-sized enterprises, with particular focus on selected examples of business solutions applied in the SME sector. The work has been divided into four parts, jointly consisting of 24 research papers. Part one focuses on the influence of European integration and globalisation processes on functioning and development of small and medium-sized enterprises. It presents various opportunities and possibilities of using European SMEs support instruments and the benefits stemming from the cooperation of small and medium-sized enterprises with the business environment institutions. The influence of Poland' s accession to the Euro zone has been analysed. The attention has been also drawn to the need for Quality Management, as well as the development of innovation and entrepreneurship in the organisational culture of SMEs in the progressing processes of globalisation and internationalisation of commercial activities. Second part of the monograph is devoted to barriers and stimulants to the development of small and medium-sized enterprises. The considerations allow to present current barriers in different life cycle phases of business entities, from the idea generation stage and starting up a business venture, through all the development phases of the company. Specific problems of SMEs development in the rural areas have also been pointed out, as well as the influence of administrative climate on start-ups in the tourism industry in the SME sector. This part also undertakes the analysis of positive and negative aspects of implementing selected promotional activities used by production companies and presents the basie rules of developing competitiveness in IT businesses. Part three outlines selected management methods, which can be implemented in SMEs. Particular focus is on the significance of human capital in modern organisations, as well as the possibility to use concepts of strategie management in planning company's development and growth. It also contains the issues of managing a company focused on value and problems of project management. Moreover, the importance of eco-friendly technologies in companies with innovative products have been presented, as well as the basie rules of discounting in business accounting. Papers in part four contain selected examples of business solutions applied in small and medium-sized businesses. Results of research into organisational conditionings of employee autonomy as well as that into company' s ecological awareness have been discussed. Further chapters include considerations of selected aspects of competitiveness in the dairy products industry and case studies of two companies: in furniture and in construction industries. The last paper is devoted to corporate social responsibility, a concept which can be of use for businesses in the SME sector. Theoretical considerations, research results and cases of implementation of business concepts contained in this monograph may prove useful for owners and managers in small and medium-sized enterprises, consultancy companies as well as business environment institutions supporting the development of this category of business entities. Moreover, these discussions enable the managers of large organisations to understand the specific problems of functioning in SME sector a lot better, which may become beneficial during cooperation with smaller enterprises. The Authors hope that the monograph will become an interesting item for students on specialty management courses related to SMEs management as well as early career academics seeking inspiration for research and inquiry.