Ćwiczenia rachunkowe z chemii ogólnej i nieorganicznej : praca zbiorowa. Cz. 1
Abstract
Skrypt przeznaczony jest dla studentów uczących się chemii na
pierwszych latach studiów stacjonarnych i zaocznych. Stanowi on materiały
pomocnicze do wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej.
Składa się on z dwóch części. Pierwsza część, zawierająca rozdziały
1-7, obejmuje: podstawowe definicje i prawa chemiczne, obliczenia stechiometryczne
i reakcje utleniania-redukcji. Druga część obejmuje elementy
kinetyki i równowagę reakcji chemicznych, procesy zachodzące w
roztworach wodnych m.in. równowagi kwasowo-zasadowe, równowagi w
układzie ciało stałe-roztwór nasycony. Niniejszy podręcznik zawiera
przykłady obliczeń, zadania rachunkowe, o zróżnicowanym poziomie
trudności oraz odpowiedzi. Każdy rozdział poprzedzony jest krótkim
wstępem teoretycznym, który może służyć do pogłębiania i utrwalania
pojęć i zagadnień omawianych w danym rozdziale. Ponadto, załączono
tabele, zawierające wybrane dane fizykochemiczne (wartości liczbowe
mas atomowych podano z dokładnością czterech liczb znaczących) oraz
wyselekcjonowane odnośniki literaturowe, obejmujące zagadnienia
teoretyczne związane tematycznie z problematyką obliczeń rachunkowych.
Ćwiczenia rachunkowe są bardzo ważną i nieodzowną formą nauczania
chemii w szkołach wyższych ponieważ przyczyniają się do utrwalenia
i pogłębienia wiedzy chemicznej niezbędnej do zrozumienia procesów
chemicznych w przemyśle, laboratoriach chemicznych i otaczającym
świecie. Umiejętność rzetelnej oceny przemian chemicznych, ich
weryfikacja oraz zdolność do wiarygodnych porównań ilościowych są
nieodzownymi atrybutami wykształconego chemika. Podstawowy charakter,
przystępna forma opracowania przykładów i zadań oraz pewne
zróżnicowanie trudności winno umożliwić korzystanie studentom nie
tylko wydziałów chemicznych ale również takich, w których chemia
spełnia rolę służebną lub uzupełniającą.
W skrypcie użyto jednostek miar SI (z fran. Systeme Internationale ),
jedynie sporadycznie zastosowano inne powszechnie stosowane
jednostki, np. temperatura w °C czy ciśnienie w atm. Słownictwo
chemiczne jest opracowane wg reguł zalecanych przez Międzynarodową
Unię Chemii Czystej i Stosowanej IUPAC (z ang. International Union of
Pure and Applied Chemistry) chociaż nie oznacza to zarazem rezygnacji
z tradycyjnych i powszechnie stosowanych nazw polskich. Całkowicie
zrezygnowano z używania takich pojęć jak gramorównoważnik czy
stężenie normalne roztworu na rzecz mola i stężenia molowego. Nie
pomijając całkowicie pojęcia wartościowości pierwiastka to jednak
wiodącą rolę przypisano pojęciom bardziej ogólnym jak stopień
utlenienia i elektroujemność pierwiastka.
Myślą przewodnią napisania skryptu było ułatwienie studentom zaznajomienia
się z problematyką chemiczną, kojarzenie zjawisk i faktów,
jak również wyrobienie umiejętności wykorzystania nabytych wiadomości
w praktyce i technice obliczeniowej. Poza tym mamy nadzieję, że
skrypt ułatwi początkującym studentom opanowanie techniki studiowania,
usprawni tok zajęć rachunkowych i laboratoryjnych oraz przyczyni
się do zwiększenia wydajności procesu nauczania.
Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi krytyczne i wnioski, które
postaramy się uwzględnić w następnych wydaniach skryptu.