Pomiar redystrybucji w międzynarodowych analizach systemów emerytalnych
Abstract
Dwie podstawowe kategorie, w świetle których są oceniane współcześnie
systemy emerytalne, to adekwatność dochodowa oraz efektywność, w tym
stabilność finansowa. Narzędziem służącym realizacji pierwszego celu, na
który składają się przede wszystkim zapobieganie ubóstwu oraz wygładzanie
konsumpcji w cyklu życia jednostki, jest redystrybucja. Mimo że jest ona
przez niektórych autorów uznawana za cel systemu emerytalnego [Barr,
Diamond, 2006; European Commission, 2003], trudno ją traktować na równi
z adekwatnością lub efektywnością. Raczej należy ją postrzegać jako bardzo
istotne narzędzie, które w przypadku konieczności (w praktyce zawsze
występującej) służy przede wszystkim redukcji ubóstwa wśród emerytów.
Redystrybucja dokonuje się przede wszystkim poprzez wypłacanie osobom
uboższym świadczeń emerytalnych wyższych w stosunku do ich wcześniejszych
zarobków [Barr, Diamond, 2014, s. 36].
Celem opracowania jest zaproponowanie 1 ocena wskaźnika, który
wspomagałby komparatywne analizy systemów emerytalnych wielu krajów
pod kątem właśnie redystrybucji. Należy przy tym mieć na uwadze
istotne ograniczenia w zakresie dostępności danych w sytuacji, gdy badaniu
podlega kilkadziesiąt systemów emerytalnych. Główną ideą, jaka przyświeca
proponowanemu podejściu w analizie porównawczej redystrybucji w systemach
emerytalnych, jest uchwycenie ogólnych tendencji i ewentualne wskazanie tych
systemów emerytalnych, które wyróżniają się na tle badanych pod względem
poziomu lub kierunków redystrybucji. W dalszych badaniach te właśnie
systemy można poddać bardziej dogłębnej analizie jakościowej , służącej
identyfikacji stosowanych narzędzi z zakresu redystrybucji dochodów
wewnątrz i między pokoleniami.