Gutarowska, B.Małek, M.2021-05-192021-05-192003Gutarowska B., Małek M., Uzdolnienia enzymatyczne pleśni porastających materiały budowlane. W: Rozkład i korozja mikrobiologiczna materiałów technicznych : III Konferencja Naukowa Łódź 2003 : materiały konferencyjne, Wydawca Politechnika Łódzka, Łódź 2003, s. 162-165, ISBN 83-919038-2-6.83-919038-2-6http://hdl.handle.net/11652/3462Zewnątrzkomórkowe enzymy grzybów strzępkowych mają duże znaczenie w procesach biodegradacji i niszczenia materiałów budowlanych. W pracy zbadano tworzenie enzymów zewnątrzkomórkowych przez 5 gatunków pleśni na podłożu standardowym z dodatkiem różnych materiałów budowlanych lub ich składników. Enzymy oznaczano przy pomocy testów API-Zym. Zaobserwowano istotny wpływ środowiska budowlanego na tworzenie enzymów przez pleśnie. Stwierdzono, iż na każdym podłożu z dodatkiem materiałów budowlanych wszystkie pleśnie tworzyły dwa enzymy: fosfatazę kwaśną i naftaleno-AS-Bl-fosfohydrolazę, czego nie zaobserwowano na podłożu kontrolnym, bez dodatku materiałów budowlanych. Ponadto poszczególne materiały budowlane lub ich składniki stymulowały tworzenie odpowiednich enzymów np. dodatek celulozy i tapety do pożywki uaktywnił tworzenie enzymów amylolitycznych takich jak β-glukozydaza, β-galaktozydaza, N-acetylo- β-glukozoaminidaza. Po trzykrotnym pasażowaniu na tapecie i następnie przeniesieniu na podłoże kontrolne stwierdzono zanik tworzenia niektórych enzymów w porównaniu ze szczepem nie pasażowanym. Wszystkie gatunki tworzyły znacznie mniej enzymów i w mniejszych ilościach, nawet o 60% mniej.Extracellular enzymes of filamentous fungi have important meaning in biodegradation and decays of building materials. In this study extracellular enzymes production by 5 moulds species growing on standard medium (Czapek Dox) with addition of different building materials or thier components was examined. Enzymes were determined by API-Zym test. Essential influence of building materials environment onto enzymes production by moulds was observed. It has been found out, that all moulds species produced 2 enzymes - acid phosphatase and naphthol-AS-BIphosphohydrolase on the medium with addition of building substrates. These enzymes were absent on standard medium without addition of building materials. Moreover, individual building materials or them components stimulated production of suitable enzymes e.g. production of amylolytic enzymes such as β-glucosidase, β-galactosidase, N-acetyl- β-glucosaminidase was activated on the medium with addition of cellulose or wallpaper. After triple cultures on wallpaper and then transferred onto standard medium, moulds loss of ability of production of some enzymes. All species produced considerably less enzymes and in smaller quantities, even about 60% less.plmateriały budowlane - biodegradacjamateriały budowlane - uszkodzenia wywołane pleśniąmateriały budowlane - proces niszczenia - pleśnieuzdolnienie enzymatycznebuilding materials - biodegradationbuilding materials - damage caused by moldbuilding materials - destruction process - moldsenzymatic capabilityreferat