Giżewska, JuliaBiałas, PawełWojewódka, Jerzy2022-12-152022-12-152022Giżewska J., Białas P., Wojewódka J., Światło i ciemność - ulotna sztuka Ziemi. W: Sztuczne światło nocą między zagrożeniem a rozwojem, Tabaka P. (red.), Seria: Monografie Politechniki Łódzkiej ; Nr. 2366, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2022, s. 295-313, ISBN 978–83–66741–46–1, DOI 10.34658/9788366741461.15.978–83–66741–46–1http://hdl.handle.net/11652/4590https://doi.org/10.34658/9788366741461.15Zanieczyszczenie sztucznym światłem jest coraz bardziej zauważalnym problemem współczesnego świata. Codziennie zamieniamy noc w dzień, dzięki rozwiniętej technologii, nie zważając na drogocenny wpływ naturalnego światła, ciemności i rytmu dobowego na jakość życia niemalże wszystkich organizmów żywych. Artykuł przedstawia przykłady wpływu tego zjawiska na środowisko naturalne oraz człowieka, skalę jego oddziaływania i tempo rozwoju. Porusza także temat głównych źródeł sztucznego oświetlenia, zagłuszających nocny krajobraz oraz egzemplifikuje próby niwelowania negatywnych skutków zanieczyszczenia sztucznym światłem, podejmowane współcześnie. Przedstawiono zagraniczne formy ochrony naturalnego ciemnego nieba oraz przykłady inicjatyw podejmowane na terenie Polski. Na podstawie koncepcyjnego projektu konkursowego land artu zlokalizowanego w Izerskim Parku Ciemnego Nieba, zaprezentowano sposoby poszukiwania korelacji pomiędzy opisanymi zjawiskami a rozwiązaniami architektoniczno-przestrzennymi.Artificial light pollution is an increasingly noticeable problem in the modern world. Thanks to advanced technology, we turn night into day every day, regardless of the precious influence of natural light, darkness and circadian rhythm on the quality of life of almost all living organisms. The article presents examples of the impact of this phenomenon on the natural environment and human, the scale of its impact and the expansion rate. It also puts forward the subject of the main sources of artificial lighting that drown out the night landscape and exemplifies contemporary attempts to reduce the negative effects of pollution with artificial light. It describes foreign forms of protection of natural dark skies and examples of initiatives undertaken in Poland. On the basis of the competitional, conceptual project of land art located in the Izera Dark-Sky Park, methods of searching for correlation between the described phenomena and architectural and spatial solutions were presented.plDla wszystkich w zakresie dozwolonego użytkuFair use conditionciemnośćświatłorytm dobowynoczanieczyszczenie światłemdarknesslightcircadian rhythmsnightlight pollutionrozdział - monografiaLicencja PŁLUT License10.34658/9788366741461.15